Slechts op bezoek.. IN PRISON

Na een waanzinnige intensieve dag lig ik nu heerlijk in m’n bedje om m’n voeten bij te laten komen en om jullie even over vandaag te vertellen! Want wat was dit een bizarre dag!

Gisterenmiddag waren we op tijd klaar met onze patienten en begonnen we met het inpakken voor ons bezoek aan de gevangenis van Lomé! We zouden alleen extracties kunnen doen en dus pakten we behalve de stoelen alleen de tangen, anesthesie en alles wat we daarvoor wel eens nodig zouden kunnen hebben in en zetten we alles startklaar voor de volgende ochtend.
Wij, crewmembers, waren wel enthousiast maar onze dagwerkers waren bloednerveus: “Moeten we dit écht doen?”

Vanmorgen vertrokken we wat vroeger dan anders richting de kliniek. Daar laden we alles in, hebben we nog even met z’n allen gebeden en zijn toen naar de overkant van de straat gelopen.. Voor de poort haalden we nog even zwaar adem en betraden toen het terrein van Civil Prison de Lomé. Er was een groot grasveld beschut door één hele grote boom waar wat mensen op een bankje onder zaten. Daar omheen stonden wat kleine gebouwtjes met daarop dikgedrukt de woorden: ‘Cuisine’ en ‘l’Administration’. Wat bewakers zaten in hun groen uniformen op een bankje ons een beetje aan te gapen. We liepen naar een binnenmuur waar een grote poort in zat met een enorm groot tralies hek. Daar was de gevangenis.. In het gebouw zagen we achter tralies wat mensen lopen. De Landrovers werden leeggehaald en we brachten onze spullen naar nog weer ander klein gebouwtje. Het was meer een klein zaaltje met bovenin wat ramen van tralies en een betonnen vloer waar het stof vanaf kwam stuifen. Waarschijnlijk liggen hier de gevangenen die ziek zijn want er hingen aan een muur een paar op de kop hangende flesjes met daaraan een slangetje met de naald er nog aan.. Infusen.. Hoogstwaarschijnlijk werden deze bij meerdere patiënten gebruikt. Ik rilde even bij het idee.

We ontmoeten de gevangenispredikante. Een hele lieve vrouw met wie Maartje en ik even hebben staan praten. Ze vertelde ons dat er 2000 gevangenen vastzitten waarvan 50 vrouwen. Slechts 200 mensen zijn christen. Zij praat met de gedetineerden en leidt de diensten zondags. Veel van gevangen zijn vaak niet eens schuldig. In Nederland heb je natuurlijk een heel proces voor je eens in de bak beland. Hier wordt je zodra je ook maar ergens van verdacht wordt in de gevangenis gegooid en voor je eens voor Justice verschijnt ben je soms alweer een jaar verder.

We begonnen met het opzetten van de ‘kliniek’. We plaatsten de stoelen in de veel te kleine ruimte, maakten een tafel met alle tangen zoals we dat in de praktijk ook hebben, en de lage smerige houten bankjes fungeerden als onze tafels. Het was een krappe bedoeling maar het functioneerde. Van m’n smetvrees moest ik me echt even afzetten. Stof vloog door het gebouw en de instrumenten die we normaal gesproken steriliseren, maar die nu in een bak chloor gingen, lagen open en bloot op tafel. Tray’s met anesthesiespuiten en al onze schone spullen lagen op de banken, veel te laag bij de grond en vliegen, honderden, vlogen rondjes om je hoofd en zaten op de schone spullen...
De eerste paar patiënten waren een aantal vrouwen en daarna hebben we zo’ n 70 mannen gezien. In vale, smoezelige kleding kwamen ze binnenlopen met een servet om hun hals met een cijfer er op.
Onze Joyce, de receptioniste schreef de patiënten in en zorgde voor de patientenkaarten. Daarna gingen ze de wachtkamer in (wéér een ander gebouwtje) waar ze van Comfort en haar vertaler poetsinstructies kregen. Daarna kwamen patienten één voor één buiten op een stoel zitten waar Robbie, onze mondhygieniste, een soort van screening deed. Ze hing een servet om de hals van de patient, wierp een blik in de mond en schreef dan op het servet welke elementen er getrokken moesten worden. Vervolgens kwamen de patienten dan bij ons in de stoel liggen, werd er anesthesie gegeven, werd de tweede patient verdoofd en trokken we de boosdoeners bij patient nummer één.

Patiënten hadden hun eigen wergwerptray’tje op hun buik liggen en op het moment dat er een bloederige extractie was werd er met een gaasje achter in de mond gedroogd. De afzuigunits konden we namelijk niet meenemen. Het was een primitieve manier van behandelen maar tegelijkertijd heel gaaf.. Af en toe was ik gewoon hard aan het werk en besefte ik totaal niet waar ik was. Kort daarna begon ik dan weer te grijnsen.. We stonden gevangenen te behandelen in een te smerige ruimte in Afrika!! Misschien besefte ik het ook wel niet zo omdat er niks geen beveiliging was. Gini had ons beloofd dat we wel veilig zouden zijn want er zouden heel wat ogen op de gevangenen gericht zijn. Nou.. Écht niet dus! Die jongens keken allemaal nog zo onschuldig als de rest van onze patienten in de clinic en zoveel kwaad konden ze ons niet doen.
Om twaalf uur hadden we zo’n veertig patienten gezien en kregen we een half uurtje pauze. Eindelijk.. We zijn de airconditioning gewend en dan staan we nog te zweten, maar dit was absurd! Iedereen was doordrenkt van het zweet. Zo heet was het buiten en in het gebouwtje. We moesten flink veel blijven drinken en elkaar daar ook steeds aan blijven herinneren.
Iedereen ging in een kring buiten op de houten bankjes even rusten en sommigen deden hun ogen even dicht op de behandelstoelen.. Ik niet.. Met Teko, een vertaler liep ik richting het bouw waar de gevangen zaten opgesloten. Teko liet me de dokterspost zien, een klein kamertje met een krakkemikkig ziekenhuisbed, een bureautje en een smerige kast met wat medicijnen er in en wat hechtmateriaal. Dat was alles. Een jongen in een normaal shirt kwam op ons aflopen en stelde zichzelf voor als chief van de prison. Ik was razend enthousiast en wilde eigenlijk de cellen wel zien. De jongen zei dat hij het vrouwengedeelte wel kon laten zien en dat leek me een goed plan. Voelde me op dat moment een beetje Jan Schep.. Ik wist dat de rest van de groep het niet zo op prijs zouden stellen dat Teko en ik zomaar weg gingen.. Maar ja: Once-in-a-lifetime experience toch!? Dus ik liep met m’n twee vrienden om het gebouw heen. In een zuil van het gebouw konden gasten langskomen om met de gevangenen te praten. In een cel stonden de gedetineerden en in de gang er omheen stond hun visite. Zo voerden ze op z’n Afrikaans luidruchtige gesprekken. Sommige gasten brachten kleine koelboxjes bij zich met eten voor hun vriend of familielid. Ik stond er met ongeloof naar te kijken.. We liepen door.. En daar stonden de meiden dan.. Tussen de twintig en vijfenvijftig jaar. Met hun hangen om de tralies naar buiten liepen ze een beetje voor zich uitstaren tot ze mij in het vizier kregen. Ze waren razend enthousiast en gaven aan dat ik bij ze moest komen staan. Aarzelend liep ik er naar toe, maar gaf Teko en ‘chief’ wel een seintje dat ze met me mee moesten gaan. De 34-jarige, Nigeriaanse Fatima gaf me door het tralies heen een hand en vroeg me de oren van het hoofd. Waar ik vandaan kwam, wat ik kwam doen, hoe oud ik was. En uiteindelijk ook of er medicijnen zijn voor haar ontstoken tandvlees en wat ze er aan moest doen. Dus ik heb daar voor de cel (als ik het nu vertel klinkt het echt achterlijk!! Haha.. ) voor staan doen hoe ze netjes haar tandvlees zachtjes mee moest poetsen. Ik moest mijn minimale vocabulaire Frans even laten horen en ze wilde graag weten of ik Spaans kon spreken.. Ik kwam niet veel verder dan ‘Vaya con Dios’. De rest van de meiden stonden er eerst maar een beetje naar te kijken maar op een gegeven moment bleken ze ook door te hebben dat het toch eigelijk best gezellig was. Dus ook zij probeerden met hun paar woordjes Engels wat dingen duidelijk te maken. Ik moest raden hoe oud ze allemaal waren en zo heb ik daar wel een kwartiertje staan kletsen. Fatima vertelde dat ze op dit moment met 45 vrouwen waren, verdeeld over vier kleine kamertjes die met elkaar in verbinden stonden. De twee kamertjes waar ik in keek waren, op een houten bankje na, leeg.. In de andere twee kamers schenen hun bedden te staan. Teko stond met een van de meiden te praten. Toen vertelde hij dat het bloedmooie meisje aan de andere kant van de tralies zijn stiefzusje was (ze hadden allebei een andere vader maar dezelfde moeder) schrok ik wel even. Het meisje was na een vier maanden nog helemaal niet veroordeeld. Één van de vrouwen zat al acht jaar vast en Fatima vertelde dat ze nu al zo’n 3 jaar hier woonde. De vrouwen nodigden me ook uit aan de andere kant van de tralies te komen kijken, of ik misschien bij ze wilde blijven.. Toen vond ik het wel tijd om te gaan. Ik was nou toch wel erg benieuwd wat Teko’s zusje gedaan had en hij vertelde dat het waarschijnlijk om drugs ging maar dat hij het niet zeker wist. Na nog even met ‘chief’ op de foto te zijn geweest, kwamen we terug bij de groep. We kregen van Gini een boze blik: Waar waren jullie!? Ik vertelde dolenthousiast over wat ik gezien had, en dat ze zich niet druk hoefde te maken want ik was met de chief. Het viel even stil tot Gini zei: ‘Did you know the Chief is a prisoner as well?’ Ik heb haar met grote ogen aan staan kijken en rest van m’n team begon keihard te lachen! Het schijnt dus zo te zijn dat op een gegeven moment, wanneer iemand maar lang genoeg zit, hij leider wordt van een bepaalde groep en een soort van security zijn. Dat geloof je toch niet!! Die jongens zijn dus net zo crimineel als de rest van de gevangenen. ‘k Vond het al zo raar dat ze geen uniform aan hadden.. Haha.. Ik heb met een knalrode kop m’n brood opgegeten, maar had geen spijt van m’n avontuur!

Na de pauze gingen we, niet met vol goede moed, terug aan het werk... Het ging redelijk snel met het behandelen van de patienten. Sommigen lagen al in de stoel en bleken geen extractie te willen omdat dat vanwege de Ramadan niet mocht. Anderen vonden het na wat pijn niet leuk meer en wilden het wortelrestje laten voor wat het was. En de rest van de tanden en kiezen werkten meer mee dan in de ochtend. Patient nummer zoveel kroop in de stoel, en terwijl ik de patientenkaart invulde vroeg Mawuli, m’n vertaler, hoe het met de man ging. Opeens zag ik Mawuli wat overstuur z’n masker van z’n gezicht trekken en het gebouw uitlopen. Ik riep achter hem aan. De man had nog niks gezegd maar hij moest hem herkend hebben. Toen vertelde Mawuli dat hij zijn 37-jarige oudere broer al een jaar lang niet meer had gezien en totaal niet wist waar hij uithing. Nu wist hij het. In de gevangenis van Lomé. Mawuli woont zelf in Kpalimé (waar ik die twee weekendjes heb doorgebracht) en zijn ouders hebben hem altijd verteld niet te weten waar zijn broer zat. Waarschijnlijk wisten ze dat wel. Het werd hem even te veel. Ik gaf hem zijn waterfles en gaf aan dat hij, als hij dat wilde buiten kon blijven zitten en dat ik het wel alleen aan kon. We behandelden z’n broer die ook zichtbaar wat aangeslagen was. Nadat Sieh en ik wat aangedrongen hadden besloot Mawuli toch even met z’n broer te praten. Na een kort gesprek bleek z’n broer hier, zoals Mawuli zei...., onterecht te zitten. Er was iets met een Zemijan gebeurd. Ik weet het precieze verhaal niet, maar over drie maanden zal z’n broer vrijgelaten worden.

De rest van de dag verliep iets rustiger.. We hadden zo’n 80 patienten behandeld, maar om half vier waren we allemaal doodop en besloot Gini dat het wel genoeg was geweest voor vandaag. We verlieten vies maar voldaan het terrein en stapten in de Landrovers... Eindelijk een douche!!!

Morgen zullen we weer naar de gevangenis gaan, wat uiteraard weer heel interessant gaat worden maar lang niet zo interessant als vandaag.. Morgenmiddag vertrekken we, Jus en ik, (als het goed is! Je weet het met ons maar nooit..) naar Cotonou in Benin met Maartje en Bob en één van Bob z’ n Beninse-dayworkers. Helaas voelt Marianne Huurman zich nog niet goed genoeg om mee te gaan.. Ik zal aan het einde van de dag geen tijd hebben om te vertellen over mijn twee dagen, dus vandaar hier een kort verslag... Oeps..

Liefs, vanuit mijn cabin!

Nog even super bedankt dat jullie m’n blogs blijven volgen! Bedankt voor de leuke reactie op mijn stukje in de kerkbode, de late verjaardagkaartje (zijn nu eigenlijk nog veel leuker omdat ik ze niet verwacht!) en de berichtjes!
De foto’s komen er aan, ik durf niet beloven wanneer!